Misschien heb je al eens gehoord van Aagje. Zij is een nieuwsgierige inwoner van Heusden die afgelopen periode op zoek is geweest naar wat minder bekende en grote sporten in Heusden. Hierover schreef zij artikelen voor Heusden.nieuws.nl.
In aanloop naar de verkiezingen voor de gemeenteraad in maart 2022, gaat Aagje nu op zoek naar de politieke partijen. Welke partijen zijn er in Heusden en waar staan die dan voor? Hoe vertalen de landelijke partijen het programma naar het Heusdense? En hoe onderscheiden lokale partijen zich van elkaar? Natuurlijk gaat Aagje geen stemadviezen geven. Maar misschien helpt ze inwoners wel een beetje om beter beeld te krijgen van de politiek in Heusden.
"Wat is de missie van jullie partij?"
Ons motto is: progressief, sociaal en groen. Wij maken ons hard voor een gezonde, groene omgeving en een (pro)actief beleid waarin mensen centraal staan. Een groene, sociale en duurzame toekomst!
Onze inhoudelijke prioriteiten zijn: goed en betaalbaar wonen voor iedereen; toegankelijke zorg; een menselijk bestaansminimum zodat iedereen mee kan doen; een stevig duurzaamheidsbeleid met meer natuur binnen en buiten de kernen en een versnelling van duurzame energie en aanpassingen voor het klimaat.
Deze toekomst vraagt om meer daadkracht en actie van de gemeente. Om samen met elkaar, gemeente, inwoners en ondernemers, deze toekomst te realiseren. Ook vraagt het om een meer integrale manier om te kijken naar de verschillende vraagstukken. Met oplossingen die zorgvuldig zijn, met oog voor de menselijke maat en kansen voor alle Heusdenaren.
"Wat is de invloed van de landelijke partij op jullie?"
Er zijn op dit moment veel grote vraagstukken, zoals rond wonen, zorg, mee kunnen doen en klimaat en energie. Deze zaken gaan over de grenzen van onze gemeente heen. GroenLinks-PvdA Heusden is een samenwerking van de plaatselijke afdeling van GroenLinks en de plaatselijke afdeling van de PvdA. Wij zijn plaatselijke partijen met een zeer groot landelijk, provinciaal en regionaal netwerk. Deze contacten zijn zeer waardevol, zoals bij deze grote vraagstukken. We kunnen direct samenwerken en schakelen met onze partijgenoten in de buurgemeentes en de provincie. Ook kunnen we gebruik maken van de beschikbare gezamenlijke kennis en expertise.
Onze landelijke partijen zijn voor ons een bron van inspiratie. Zij delen veel goed onderbouwde ideeën die wij, als we dat nuttig vinden, lokaal kunnen uitwerken. De directe invloed van de landelijke partijen op onze dagelijkse praktijk is zeer gering. Onze gemeenteraadsleden nemen hun besluiten ‘zonder last’. Dat wil zeggen dat wij onze eigen afwegingen maken. Maar natuurlijk steeds wel vanuit een sociaal en groen perspectief.
"Wat staat voor jullie partij bovenaan de agenda; wat willen jullie als eerste aanpakken als de nieuwe raad geïnstalleerd is?"
Naast meer daadkracht en actie van de gemeente zelf, heeft inhoudelijk de huidige woningnood onze hoogste prioriteit. Zodat Heusdenaren goed kunnen wonen tegen een eerlijk deel van hun inkomen. Goed wonen betekent meer dan alleen voldoende woonruimte. Het is ook goed leven, met toegankelijke zorg, mee kunnen doen en een groene omgeving.
Al in 1966 zong Boudewijn de Groot het lied Woningnood en in de jaren tachtig klonk ‘geen kroning maar een woning’. Wij willen dat de woningnood in de toekomst niet meer bezongen hoeft te worden.
Dit doen we door extra, maar ook anders te bouwen. Door meer te kijken naar de woningbehoefte ook op de langere termijn. Dat betekent minder standaard eengezinswoningen en meer starterswoningen, sociale huurwoningen, gezamenlijke woonvormen en levensloopbestendig bouwen. Ook doen we dit door maatregelen te nemen voor de kortere termijn: een anti-speculatiebeding (tegen doorverkoop nieuwbouw), zelfbewoningsplicht (tegen verhuur nieuwbouw), experimenten met erfpacht (lagere koopprijs) en tijdelijke korting grondprijs (lagere koopprijs gekoppeld aan de duurzaamheid van de woning).
Om nu, en in de toekomst, goed te kunnen wonen en leven, maken we ook meteen werk van vergroening en aanpassingen voor het klimaat. Met het stimuleren van meer groen rond en op gebouwen. Door het aanplanten van meer bomen en heggen langs wegen voor schaduw, vogels, vleermuizen, insecten en het opnemen van CO2. En meer ruimte voor spelen, wandelen en fietsen in de dorpen en het buitengebied.
(In ons verkiezingsprogramma zijn deze onderwerpen verder uitgewerkt. Zie https://groenlinks-pvda-heusden.nl/verkiezingsprogramma/wonen/ en https://groenlinks-pvda-heusden.nl/verkiezingsprogramma/groen/ en https://groenlinks-pvda-heusden.nl/verkiezingsprogramma/buitengebied/ )
"De zorg staat enorm onder druk. Dat komt mede door de enorme bureaucratie er omheen. Wat zijn jullie plannen en ideeën voor toegankelijke zorg? Wat kunnen we binnen onze gemeente doen?"
Voor ons draait zorg om mensen en niet om cijfers. Wij vinden dat zorg zonder drempels toegankelijk moet zijn, liefst dicht bij huis. Met een gemeente die actief ‘er op af’ gaat om mensen te helpen.
Dus geen wachtlijsten. Niet voor een eerste gesprek voor thuiszorg en zeker niet voor jongeren voor wie het welzijn door corona nu extra onder druk staat. Ook willen we voorkomen dat mensen zorg mijden uit angst voor hoge zorgrekeningen. We willen zo veel mogelijk de marktwerking uit de (gemeentelijke) zorg halen. Werken vanuit vertrouwen. Met minder bureaucratische verantwoording, maar wel aandacht voor kwaliteit en innovatie.
Nog belangrijker dan de bureaucratie vinden wij het voorkomen dat mensen zorg nodig hebben. Wij willen daarom meer aandacht voor een gezonde leefstijl:
- Stimuleren dat meer mensen, liefst samen met elkaar, gaan sporten en bewegen: meer wandelroutes, voor iedereen toegang tot sport en bewegen, zodat alle kinderen kunnen gaan sporten en schoolzwemmen en sportvoorzieningen op peil houden.
- Stimuleren van gezonde voeding: gezonde scholen (zonder suiker) en aanplanten van fruitbomen, voedselbossen en pluktuinen, stimuleren van lokale verkoop van landbouwproducten uit onze gemeente in combinatie met een route op de fiets.
- Vanuit de gemeente invloed uitoefen op het Rijk om de belasting op groente en fruit af te verlagen en een suiker- en zouttaks in te voeren.
- Opzetten van communicatiecampagnes voor een gezonde leefstijl.
(In ons verkiezingsprogramma is het onderwerp zorg verder uitgewerkt. Zie https://groenlinks-pvda-heusden.nl/verkiezingsprogramma/zorg/ )
"Ook in Heusden hebben we te maken met de vergrijzing van de bevolking. Vrijwilligers en mantelzorgers zijn onontbeerlijk en gelukkig hebben we in Heusden al veel mensen die iets doen voor een ander. Maar er zijn er nog veel meer nodig. Hoe kan de gemeente nog meer inwoners uitdagen om ook de handen uit de mouwen te steken volgens jullie?"
Wij hebben veel waardering voor mantelzorgers. Het is waardevol als mensen voor hun naasten zorgen. Al veel inwoners van Heusden zorgen voor familieleden, vrienden of kennissen, ook zonder aansporing van de gemeente. Het is eerder belangrijk dat we vrijwilligers niet te veel uitwringen. Wie het zelf niet meer kan bolwerken kan immers ook niet meer voor een ander zorgen. Daarom hoort er, als het eropaan komt, altijd ruimte te zijn om terug te vallen op professionals en vervangingszorg. Ook een jaarlijkse blijk van waardering vanuit de gemeente vinden wij op zijn plaats. Daarbij kan de gemeente het gemakkelijker maken om mantelzorger te zijn, door de eventuele controles en verplichtingen vanuit UWV en Baanbrekers te verminderen.
Naast het goed ondersteunen van mantelzorgers pleiten wij ook voor andere vormen van mantelzorg. Verbonden aan andere manieren van wonen (zie ook vr. 5 en vr. 11). Zoals het levensloopbestendig bouwen en het bouwen voor 50plussers combineren met een andere manier van samen leven en er voor elkaar zijn. Met zorg in de wijk en in de vorm van hofjes waar jongeren en ouderen samen wonen en leven.
(In ons verkiezingsprogramma is dit onderwerp opgenomen in https://groenlinks-pvda-heusden.nl/verkiezingsprogramma/werk-inkomen/.)
"Wat voor plannen heeft jullie partij om het gevoel van veiligheid voor inwoners van Heusden te vergroten?"
Uit de Wijkatlas van 2020 blijkt dat de meeste Heusdenaren zich behoorlijk veilig voelen (7,2 op schaal van 10). Toch vinden wij dat het veiligheidsgevoel nog extra aandacht mag hebben. Vaak kan dit al door relatief kleine veranderingen: goede (led) verlichting, goede indeling van de openbare ruimte (zodat er geen auto’s op de weg staan), goed onderhoud van de openbare ruimte en voldoende plekken voor jongeren. Daarnaast zijn wij groot voorstander van de wijkagenten in combinatie met de buurtwachten. Bij problemen zijn zij gemakkelijk aanspreekbaar.
Een meer onderhuids veiligheidsprobleem is de drugscriminaliteit, waarbij agrariërs door criminelen worden benaderd om schuren te gebruiken voor wietteelt en drugsproductie. Net als zolders en garageboxen die hiervoor worden overgenomen en gebruikt. Deze zwaardere criminaliteit moeten we aanpakken in (minimaal) regionaal verband.
Voor de inwoners en met name de jongeren die vanuit geldzorgen of vanuit de gedachte snel veel geld te kunnen verdienen, bij drugcriminaliteit zijn betrokken, moeten we een goed vangnet creëren. Zo zorgen we dat een aantal mensen de geldelijke verleiding kunnen weerstaan. Zodat ze niet in een criminele fuik terechtkomen waar ze niet meer uitkomen.
En ook hier: preventie! Communicatiecampagnes tegen drugsgebruik zodat de vraagkant kleiner wordt. Maar ook: meedoen met experimenten in het kader van legalisering van softdrugsgebruik. Op die manier halen we (wat) wind uit de zeilen van criminelen, is de drugs ‘schoner’ en int de overheid belastinggeld dat weer ingezet kan worden in de strijd tegen drugs.
"Grote thema’s zoals milieu en klimaat, zijn ook in onze gemeente belangrijk. Hoe vinden jullie dat Heusden zijn bijdrage kan leveren?"
Ook op het gebied van milieu en klimaat is in Heusden veel meer daadkracht en actie nodig. Waarbij de gemeente het goede voorbeeld geeft en de inwoners en ondernemers stimuleert. En ook (financieel) ondersteunt, zoals voor isolatie, aanschaf of huur van zonnepanelen, duurzame verwarmingssystemen of vergroening van huizen (groene daken, afkoppelen regenpijpen). Maar net zo, mensen ondersteunt die door hoge energiekosten in de problemen komen (energiearmoede).
Door minder energie te gebruiken en de energie die we gebruik duurzaam en zoveel mogelijk lokaal en regionaal op te wekken kan Heusden een bijdrage leveren. Ook kan dit door in en buiten de kernen meer bomen en heesters te planten, door duurzame en kringloop landbouw te stimuleren en te investeren in ecologisch berm- en waterbeheer. Door zwaar verkeer te weren en fietsverkeer juist te stimuleren.
Wij willen de natuur en biodiversiteit versterken en actief bijdragen aan transities op het gebied van energie, klimaat, landbouw en circulaire economie.
Meer concreet t.a.v. energie:
- Zonnepanelen op alle geschikte gebouwen (zon-op-dat) en huizen isoleren. Hierin heeft ook verhuurder Woonveste een belangrijke taak. Wat ons betreft gaat de gemeente zorgen voor een terugbetaalregeling voor mensen die dat nodig hebben.
- Ondanks besparen en zon-op-dak zijn zonnevelden en windmolens noodzakelijk om te voldoen aan onze behoefte aan energie. Het is voor ons een voorwaarde dat buurtbewoners kunnen meedenken en meedoen en dat zij op de één of andere manier profiteren van de opbrengsten. Ook is het voor ons een voorwaarde dat de omliggende natuur wordt verbeterd en de zonnepanelen op hoogte staan zodat onder de panelen plantengroei en eventueel beweiding, nog goed mogelijk is.
- Ons streven bij zonnevelden en windmolens is honderd procent lokaal eigenaarschap. Plaatselijke collectieve initiatieven waarbij geïnvesteerd wordt in verduurzaming gaan vóór particuliere individuele initiatieven. Ook zijn we voorstander van het plaatsen van (kleinere) windmolens op bedrijventerreinen.
- Wij zijn een voorstander van gemeentelijke regionale energiebedrijven, waarvan in feite alle inwoners eigenaar zijn en die adequaat kunnen inspelen op de veranderende energiebehoefte en innovatieve en duurzame opwekking.
Meer concreet t.a.v. groen:
- Om droogte en hitte tegen te gaan is meer groen nodig. Verharde terreinen en daken vormen ‘hitte-eilanden’ met hoge temperaturen. Daarom willen we meer groene daken, voortuinen, gevels, groenstroken, parken en waterelementen. Meer bomen en struiken die dieper wortelen houden water beter vast. Zo worden ook de biodiversiteit en de kwaliteit van de leefomgeving versterkt.
- Door klimaatverandering krijgen we extremer weer: heftige regenval en periodes van droogte en hitte. Daarom moeten we ons voorbereiden. Wateroverlast kan worden opgelost met waterbergingen, afkoppelen van regenpijpen, een gescheiden rioleringsstelstel, wadi’s (kuilen) en waterdoorlatende verharding op parkeerplaatsen).
(In feite komt dit onderwerp in ons hele verkiezingsprogramma terug, maar het meeste hierover is opgenomen in https://groenlinks-pvda-heusden.nl/verkiezingsprogramma/energie/ en https://groenlinks-pvda-heusden.nl/verkiezingsprogramma/groen/ en https://groenlinks-pvda-heusden.nl/verkiezingsprogramma/buitengebied/.)
"Als we even bij dit thema blijven en kijken naar afvalscheiding en -verwerking. Waar zitten de mogelijkheden voor verbetering van het beleid in Heusden volgens jullie partij?"
Hoe minder afval hoe beter. Dus consuminderen: koop alleen spullen die je echt nodig hebt. Daarnaast kunnen we afval ook weer zien als een nieuwe grondstof. We willen daarom stimuleren dat er minder afval komt en dat het toch nog overblijvende afval zo veel mogelijk wordt gescheiden en hergebruikt:
- Extra aandacht voor het tegengaan van (voedsel)verspilling en stimuleren van het lokaal kopen van verse producten (zonder plastic verpakking).
- Als gemeente het goede voorbeeld geven, ook voor reparatie en hergebruik van spullen.
- Het stimuleren van ruil- en kringloopinitiatieven.
- Minder waterverbruik financieel stimuleren.
- Tegengaan van zwerfafval. Via bewustwordingsacties en meer openbare afvalbakken en bijplaatsen restafvalcontainers, die ook voldoende vaak worden geleegd.
- Het effect van het huidige beleid evalueren. Wij zijn voorstander van het huidige omgekeerd inzamelen, maar de tarieven zijn in Heusden (te) hoog. Bijvoorbeeld voor het ophalen van grofvuil. Wat mogelijk een oorzaak is van dumpingen in het buitengebied.
(In ons verkiezingsprogramma is dit onderwerp opgenomen in https://groenlinks-pvda-heusden.nl/verkiezingsprogramma/groen/.)
"Nog zo’n landelijk probleem: huisvesting. Wat kan Heusden doen om de doorstroming van oudere mensen met een te groot koop- of huurhuis te bevorderen?"
Zoals aangegeven bij vr. 5, vinden wij het belangrijk dat Heusdenaren goed kunnen wonen tegen een eerlijk deel van hun inkomen. Dit doen we o.a. door extra, maar ook anders te bouwen. Door meer te kijken naar de woningbehoefte ook op de langere termijn. Dat betekent minder standaard eengezinswoningen en meer starterswoningen, sociale huurwoningen, gezamenlijke woonvormen en levensloopbestendig en duurzaam bouwen.
Wat de doorstroming betreft, is het maar de vraag of de mensen die in een “te groot” huis wonen, dat zelf ook vinden. Wij vinden ook niet dat mensen uit hun huizen gejaagd moeten worden. Hooguit kunnen zij verleid worden. En hiervoor is het nodig dat er in de gemeente voldoende kleinere, gelijkvloerse, levensloopbestendige woningen beschikbaar zijn. Zodat mensen ook kleiner kunnen gaan wonen.
Wat betreft de nieuwbouw is het belangrijk om voor een deel levensloopbestendig te bouwen zodat zowel jongeren als ouderen in een woning kunnen wonen. Ook is het net zo belangrijk om het bouwen voor 50plussers te combineren met een andere manier van samen leven en er voor elkaar zijn. Bijvoorbeeld in de vorm van hofjes waar ouderen en jongeren samen wonen en leven (zie ook vr. 7).
(In ons verkiezingsprogramma is dit onderwerp opgenomen in https://groenlinks-pvda-heusden.nl/verkiezingsprogramma/werk-inkomen/.)
"Heusden, een gemeente met 11 kernen. Wat zijn de plannen van jullie partij om ook de kleine kernen leefbaar te houden en van voldoende faciliteiten te voorzien?"
De identiteit en gevarieerdheid van de verschillende Heusdense kernen bepaalt deels de kwaliteit van de gemeente. Mensen die wonen in kleine kernen kiezen vaak bewust voor de rust en de ruimte. Hun leefbaarheid is voor massa’s mensen die grootstedelijk wonen som ook jaloersmakend. Daarbij zijn mensen tegenwoordig mobieler dan ooit, zowel fysiek als digitaal. Toch vinden wij het belangrijk om het voorzieningenniveau en de leefbaarheid minimaal op peil houden, ook in de kleine kernen. Juist ook voor de inwoners die minder mobiel zijn.
Het op peil houden van de voorzieningen geldt voor de algemene voorzieningen zoals groen-, riool- en wegenonderhoud. Maar ook: geen zwaar verkeer en vooral meer ruimte en voorrang voor de fietser. En bij de provincie inzetten op een verbetering (en zeker geen verslechtering) van het openbaarvervoer.
De toegankelijkheid van de gemeentelijke voorzieningen willen wij uitbreiden. De gemeente komt naar de inwoners toe! Bijvoorbeeld via de gemeenschapshuizen (buurthuizen), waar je ook terecht kunt voor een afspraak met medewerkers van Baanbrekers, Bijeen en de gemeente. In combinatie met een bibliotheekfunctie, wijkzorg of priklocatie van het ziekenhuis.
(In ons verkiezingsprogramma zijn de kernen ook opgenomen in https://groenlinks-pvda-heusden.nl/verkiezingsprogramma/buitengebied/.)
"Welk onderwerp is nog niet aan de orde geweest, maar is voor jullie partij heel belangrijk en wil je heel graag nog even bespreken?"
Naast de onderwerpen goed en betaalbaar wonen voor iedereen; toegankelijke zorg en een stevig duurzaamheidsbeleid vinden wij het ook heel belangrijk dat iedereen mee kan en mag doen. Met een menselijk bestaansminimum, zonder armoede, zonder eenzaamheid. Met werk en als mantelzorger en vrijwilliger. Maar ook kan sporten of lid kan zijn van een vereniging. Zonder onoverkomelijke obstakels. Financieel of fysiek.
In Den Haag lijkt het de laatste tijd niet meer om de mensen zelf te gaan. Het gaat te veel om beleid en wettelijke regels. Wij vinden het belangrijk dat de politiek en de gemeente weer dichter bij de mensen komt te staan.
De gemeente Heusden hanteert de ronkende slogan ‘Dromen, Doen, Heusden’ en noemt haar ambtenaren MogelijkMakers. Wij snappen dat de gemeente dit doet om een positieve grondhouding te creëren die gericht is op wat wel kan, in plaats van op wat niet kan. Die houding vinden wij goed. Toch vinden wij de genoemde uitingen wat overdreven, te veel een marketingverhaal. Als je iemands vertrouwen wilt winnen kun je beter niet steeds zeggen dat je betrouwbaar bent. Je kunt veel beter tonen dat je te vertrouwen bent en ook anderen vertrouwt.
Daarom zien wij graag dat de gemeente stopt met wat wij ervaren als ‘borstklopperij’. In plaats daarvan willen wij deze vraag graag vaak stellen: “worden Heusdenaren hier beter of gelukkiger van?”. Deze vraag lijkt evident, maar wordt vaak niet gesteld. Laten we daarom deze vraag vaker gaan stellen.
(In ons verkiezingsprogramma zijn deze onderwerpen verder uitgewerkt. Zie https://groenlinks-pvda-heusden.nl/verkiezingsprogramma/ de onderdelen: werk & inkomen, armoede, vereniging & vrije tijd, een samenleving voor iedereen en gemeente en bestuur.)
"En dan eindigen we met de vraag: hoeveel zetels gaat jullie partij halen bij de komende verkiezingen denken jullie?"
We hebben vanuit onze twee partijen een heel mooie lijst met zeventien kandidaten. Zo krijgen we samen meer kracht. We zouden zelf graag zien dat we vijf zetels halen, maar we achten drie zetels realistisch.